Lập đông là tên của một trong 24 tiết khí trong năm. Theo từ điển Hán Việt, "lập" có nghĩa là xác lập, đánh dấu, bắt đầu, còn “đông” là tên mùa thứ tư trong năm, đến sau mùa thu. Hiểu đơn giản thì Lập đông là thời điểm bắt đầu mùa đông.
Lập đông 2023 là ngày nào?
Ngày Lập đông là ngày đầu tiên của tiết Lập đông. Tùy theo từng năm, tiết Lập đông sẽ rơi vào ngày 7/11 hoặc 8/11 sau khi tiết Sương giáng kết thúc, kéo dài 14 ngày cho đến khi tiết Tiểu tuyết bắt đầu.
Lập đông 2023 là ngày nào? (Ảnh minh họa: Đắc Huy)
Vậy Lập đông 2023 là ngày nào? Theo lịch vạn niên, ngày Lập đông năm nay rơi vào thứ Ba ngày 7/11 Dương lịch, tức 24/9 Âm lịch. Chúng ta có thể coi ngày 7/11 là ngày bắt đầu mùa đông năm nay.
Khi tiết Lập đông bắt đầu, bán cầu Bắc ở vị trí xa hơn so với Mặt trời nên ở đây nhiệt độ giảm mạnh, ánh sáng yếu, xuất hiện tình trạng ngày ngắn, đêm dài. Việt Nam nằm ở bán cầu Bắc nên thời tiết bắt đầu lạnh vào tiết Lập đông.
Lúc này, bán cầu Nam nghiêng về phía Mặt trời nhiều hơn nên bắt đầu trải qua mùa hạ. Nơi đây sẽ nhận được lượng bức xạ lớn hơn, nhiệt độ cao hơn và thời gian ngày sẽ dài hơn đêm.
Sự thay đổi của về nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm trong tiết Lập đông ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của động thực vật cũng như cuộc sống và sinh hoạt của con người.
Thời gian này, một số nơi tại khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc bị ảnh hưởng mạnh bởi các khối không khí lạnh khiến lượng nước bốc hơi phần lớn, mặt đất khô cằn, có những nơi xuất hiện tình trạng hạn hán trầm trọng.
Những lưu ý trong tiết Lập đông
Mùa đông bắt đầu, không khí lạnh, khô nên mọi người cần chuẩn bị để thích nghi với cái lạnh.
Để giữ sức khỏe, nên tăng cường các thực phẩm có tính ấm, giàu dinh dưỡng; khi ra ngoài nên có áo khoác, tùy thời tiết còn có thể đội mũ kín, quàng khăn, đi tất để giữ ấm cơ thể, tránh bị cảm lạnh. Những người sức khỏe kém nên đi tất khi ngủ.
Nhiều người sẽ trở nên lười vận động khi trời lạnh và điều này sẽ làm sức đề kháng bị giảm sút. Để tăng sức đề kháng và vẫn khỏe mạnh trong mùa đông, bạn cần duy trì thói quen tập thể dục.
Tuy nhiên, người có tuổi không nên dậy tập thể dục ngoài trời quá sớm, tránh bị cảm lạnh.
Do ngày dài đêm ngắn nên vào tiết Lập đông, mọi người cần chú ý điều chỉnh chế độ sinh hoạt, tránh phá vỡ chức năng sinh lý chuyển đổi âm dương trong cơ thể. Nên đi ngủ sớm và có thể dậy muộn hơn bình thường một chút để đảm bảo ngủ đủ giấc, phục hồi năng lượng.
24 tiết khí gồm những tiết nào?
Khái niệm tiết khí được sử dụng trong lịch của các nền văn minh phương Đông cổ đại như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên. 24 tiết khí là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái đất xung quanh Mặt trời, bao gồm:
Mùa xuân có các tiết Lập xuân, Vũ thủy, Kinh trập, Xuân phân, Thanh minh, Cốc vũ.
Mùa hạ có các tiết Lập hạ, Tiểu mãn, Mang chủng, Hạ chí, Tiểu thử, Đại thử.
Mùa thu có các tiết Lập thu, Xử thử, Bạch lộ, Thu phân, Hàn lộ, Sương giáng.
Mùa đông có các tiết Lập đông, Tiểu tuyết, Đông chí, Tiểu hàn, Đại hàn.
Mỗi tiết khí bắt đầu vào những ngày tương đối cố định theo dương lịch. Việc theo dõi lịch tiết khí giúp người dân tối ưu chuyện trồng trọt, chăn nuôi theo mùa vụ. Trong văn hóa nông nghiệp, nhiều nghi lễ cúng bái được thực hiện vào những ngày Lập xuân, Lập hạ, Lập thu... mà ý nghĩa, mục đích từ thời cổ xưa chính là để cầu mong mùa màng bội thu, mọi nhà sung túc.
