Tỉa chân nhang trước hay sau khi cúng ông Công ông Táo?
Tỉa chân nhang (hay bao sái) trước hay sau khi cúng ông Công ông Táo là câu hỏi mà nhiều người quan tâm.
Thực tế có nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề này. Có người quan niệm rằng, nên tỉa chân nhang sau lễ cúng ông Công ông Táo, bởi lúc này họ đi vắng nên có thể tranh thủ dọn dẹp bàn thờ, tỉa chân nhang để khi đón trở về, khu vực thờ cúng đã được sạch sẽ.
Ngược lại, cũng có người quan niệm, nên bao sái ban thờ sạch sẽ, tỉa chân nhang gọn gàng xong mới cúng ông Công ông Táo.
Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà, việc bao sái ban thờ, rút tỉa chân nhang nên thực hiện sau khi đã hoàn thành lễ nghi cúng ông Công ông Táo. Nếu cúng vào buổi sáng thì chiều có thể tiến hành nghi lễ bao sái ban thờ.
Còn TS Vũ Thế Khanh thì không có một tài liệu nào ghi chép cụ thể cũng như quy định về việc nên bao sái ban thờ, rút tỉa chân nhang vào ngày nào để đón Tết. Ông cho rằng, khi nào thấy bàn thờ chưa được trang nghiêm thanh tịnh thì nên lau dọn ngay, hoặc đặt lịch định kỳ bao nhiêu ngày sẽ lau một lần, không nhất thiết cứ phải chờ đến Tết mới lau dọn.
Các bước tỉa chân nhang
Dưới đây là các bước tỉa chân nhang ngày ông Công ông Táo 2024 chuẩn phong thủy nhất:
Bước 1: Thắp 3 nén nhang, khấn xin gia thần và tiên tổ cho phép được rút tỉa chân nhang, chờ nhang cháy hết.
Bước 2: Bắt đầu tỉa chân nhang bằng cách một tay giữ bát nhang, một tay còn lại nhẹ nhàng rút từng chân nhang. Để lại 3 chân nhang trong bát nhang. Chân nhang rút ra ngoài để lên một tờ giấy hoặc một tấm vải sạch.
Bước 3: Dùng khăn sạch lau xung quanh bát nhang. Có thể nhúng khăn làm ẩm để lau sạch hơn. Sau khi lau xong bát nhang thì mới lau các đồ thờ khác. Nếu cẩn thận bạn có thể dùng rượu gừng hoặc nước ngũ vị hương để tẩy uế cho bát nhang và đồ thờ.
Bước 4: Mang chân nhang đã rút hóa thành tro, rồi đổ ra gốc cây. Tuyệt đối không đổ tro hóa chân nhang vào thùng rác hoặc các nơi ô uế.
Bài văn khấn bao sái chân nhang
Dưới đây là bài văn khấn tỉa chân nhang (bao sái) bàn thờ mà gia chủ có thể tham khảo:
Tín chủ tên là: ...
Cư ngụ tại địa chỉ: ...
Hôm nay ngày ... tháng ... năm ..., tín chủ con tự xét thấy bản thân mình chưa chu toàn nên để hương án có chút bụi bẩn, có chút chưa được thanh tịnh, xanh yên.
Tín chủ xin kính cáo với các chư Vị (tùy theo bàn thờ đó thờ thần linh, hộ pháp, hay gia tiên…), hôm nay xin cho phép tín chủ con được sái tịnh để cho bàn thờ được trang nghiêm thanh tịnh, kính mong các chư vị chứng minh và gia hộ.
Mong các vị tạm ẩn tạm lánh, độ cho cho con lau dọn được khang trang mỹ hảo, cho hương án được an chính vị, cho âm phần được an yên, cho gia cư được lạc thổ.
Chúng con người trần mắt thịt, tội lỗi đầy thân, chỉ biết kính cẩn tâm thành nếu có gì si mê lầm lỡ kính xin được tha thứ bỏ quá đại xá cho.
Khi tỉa chân nhang ngày ông Công ông Táo 2024 cần lưu ý gì?
- Gia chủ cần lưu ý tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc gọn gàng.
- Sắp xếp mâm hoa quả đặt lên trước khi dọn ban thờ và đồ thờ cúng.
- Sau đó thắp 3 nén hương kính cáo Thần linh và tổ tiên cho gia chủ chuẩn bị bao sái ban thờ, tỉa chân nhang cho sạch sẽ... chuẩn bị đón Tết. Mong thần linh và tổ tiên tạm lánh để con cháu bao sái, lau dọn được sạch sẽ.
- Văn khấn tùy thầy, tùy nhà mà có bài văn khấn phù hợp, nhưng có thể đọc theo cuốn Văn khấn nôm Việt Nam (một số người cẩn thận còn gieo đài âm dương, nếu được 1 âm 1 dương thì mới tiến hành bao sái), còn phần lớn chờ tuần hương cháy hết thì bắt đầu bao sái ban thờ.
- Về nguyên tắc chỉ được di chuyển bình hoa, chén nước, đỉnh đồng, đèn... trên ban thờ. Riêng bát nhang, bài vị đã ổn định thì không nên xê dịch. Nếu buộc phải dịch chuyển bát nhang thì tiến hành khấn xê dịch, sau khi tỉa xong phải lau chùi bát nhang và xin an vị lại bát nhang.
Ngoài ra:
- Khi thực hiện tỉa chân nhang ngày ông Công ông Táo chầu trời, nếu trong nhà có 2 bàn thờ (bàn thờ gia tiên và bàn thờ Táo quân) thì đều phải tỉa chân nhang.
- Người thực hiện việc dọn dẹp ban thờ, tỉa chân hương phải là người cẩn thận, có tâm trong việc thờ cúng. Khi tiến hành bao sái cũng phải tắm rửa sạch sẽ, làm việc thành tâm.
- Chổi quét hoặc khăn lau bàn thờ thường được dùng riêng, và rất hạn chế sự chung đụng.
- Nước lau bàn thờ là nước sạch, sau đó tiếp tục dùng rượu trắng pha với gừng giã giập (hoặc nước vang - nước ngũ vị hương) để lau sạch bàn thờ.
- Khi lau bát nhang, bài vị cần dùng khăn sạch lau 1 lần, sau đó phun rượu pha gừng giã nhỏ, (hoặc nước hoa, ngũ vị hương…) lau lần nữa. Người biết thì vừa lau và đọc chú làm sạch pháp giới, người không biết thì đeo khẩu trang bao sái (vừa không thở làm vấy bẩn đồ thờ cúng, vừa không hít tàn hương vào hệ hô hấp).
- Sau khi bao sái xong, chọn 5 chân nhang đẹp (nhiều người chọn chân nhang còn cuốn tàn) để lại trong bát hương. Tro hương nếu đầy có thể dùng thìa sạch múc bớt đi. Chân hương đã tỉa đem hóa, thả tro vào sông suối, gốc cây... nơi không ô uế, hoặc bị nhiều người đi lại giẫm lên.
- Sau khi bao sái, dọn dẹp sạch sẽ thì thắp tuần hương mới kính cáo thần linh, gia tiên là đã hoàn thành công việc. Có thể biện một lễ nhỏ (không bắt buộc) như hoa quả, rượu, trầu cau,...