Vì đâu mà tiền thách cưới cao ngất ngưởng?
Gần đây, một đoạn video ghi lại hình ảnh chú rể cãi nhau với cô dâu trong đêm tân hôn diễn ra ở huyện Yujiang, Yingtan, tỉnh Giang Tây, miền Đông, Trung Quốc gây xôn xao. Thậm chí, hai người mâu thuẫn tới mức chú rể đánh cô dâu tử vong vì 200.000 NDT (29.082 USD) quà đính hôn mà cha mẹ anh đã tiết kiệm trong 10 năm.
Thực tế thách cưới với số tiền lớn xảy ra phổ biến ở các vùng quên ở Trung Quốc, vậy lý do nào mà hiện tượng thách cưới khiến khuynh gia bại sản ở Trung Quốc vẫn còn tồn tại đến ngày nay?
Khan hiếm phụ nữ
Càng ngày thì tỷ lệ nam nữ càng mất cân bằng hơn, việc khan hiếm phụ nữ khiến đàn ông lo sợ họ không thể lấy vợ, do đó, họ sẵn sàng phải chi thật nhiều tiền để có thể có được đám cưới với người mình thương yêu.
Ví dụ như tại Shaxi, một ngôi làng ở Yujiang với hơn 1.600 người, tỷ lệ giới tính nam - nữ là là 3: 1.
Nhà tình dục học nổi tiếng của Trung Quốc, Li Yinhe nhận xét rằng tỷ lệ mất cân bằng giới tính, cộng với tác động của các phong tục xã hội và quy luật thị trường, khiến vấn đề này khó giải quyết một cách căn bản trong thời gian ngắn.
Ma Junfeng, một thẩm phán của tòa án nhân dân quận Yujiang, người đã nghiên cứu vấn đề này trong ba năm, nói với Global Times rằng các tranh chấp do giá cô dâu gây ra là nổi cộm ở Yujiang, và chủ yếu là do nền kinh tế kém phát triển và số lượng phụ nữ ra ngoài lớn đã làm trầm trọng thêm tình trạng mất cân bằng dân số giữa nam và nữ.
Theo số liệu từ National YuBureau of Statistics, năm 2018, Trung Quốc có 713,51 triệu nam và 681,87 triệu nữ, theo đó, số lượng nam nhiều hơn nữ tới 31,64 triệu người.
Dữ liệu do Nhật báo Gannan có trụ sở tại Giang Tây công bố vào tháng 2 cho thấy thu nhập khả dụng bình quân đầu người thực tế của cư dân nông thôn ở Giang Tây là 11.744 NDT vào năm 2018.
Trả giá cô dâu khoảng 300.000 NDT có nghĩa là một cặp vợ chồng nông thôn sẽ phải tiết kiệm tiền ít nhất 15 năm để lấy một người vợ cho con trai của họ.
Ở khu vực phía Tây Nam kém phát triển của đất nước, tình hình còn tồi tệ hơn.
Zhao Qingjie, giáo sư tại Đại học Khoa học Chính trị và Luật Trung Quốc, tmột báo cáo trên tờ China Youth Daily vào tháng 5, nói rằng giá cô dâu cao ngất trời không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn liên quan đến giáo dục, an sinh xã hội và khoảng cách giàu nghèo.
Ông nhìn thấy cái gốc của giải pháp trong phát triển kinh tế nông thôn. Ông nói: Chỉ bằng cách nâng cao thu nhập của nông dân và xóa bỏ khoảng cách giữa thu nhập nông thôn và thành thị thì vấn đề này mới có thể được cải thiện trực tiếp.
Chi phí mai mối quá lớn
Mai mối vẫn là một phần thiết yếu của quá trình kết hôn ở nông thôn ở nước này. Những người mai mối được cho là một trong những lý do đằng sau thách cưới khiến khuynh gia bại sản ở Trung Quốc, vì tiền hoa hồng cho mỗi lần kết đôi thành công rất lớn. Một số người mai mối nhận tới 10% tiền sính lễ.
Họ được giao phó công việc mai mối cho các cặp đôi và điều hướng các phong tục phức tạp để hoàn tất thỏa thuận giữa hai gia đình về của hồi môn cho cô dâu và các chi tiết nghi lễ. Ý kiến của các nhà mai mối chuyên nghiệp luôn được tôn trọng.
Những người mai mối thường có xu hướng là phụ nữ trung niên, những người hiểu rõ những người độc thân trong làng và đóng vai trò là trạm thu thập thông tin.
Nhiều người mai mối lợi dụng sự thiếu thông tin giữa hai bên gia đình để tự ý nâng giá cô dâu nhằm thu hoa hồng cao hơn.
Đó là chưa kể đến giá trị quà đính hôn cũng không hề nhỏ, Yang Zanmei, chủ tịch liên đoàn phụ nữ ở Yujiang, cho biết giá trị quà đính hôn ở địa phương dao động từ 100.000 NDT đến 400.000 NDT, trung bình là 250.000 NDT, gần gấp đôi so với năm năm trước và tương đương với thu nhập 21 năm của một nông dân địa phương. Lấy vợ cho con trai có thể khiến gia đình mất số tiền tiết kiệm cả năm, thậm chí nhiều năm và kéo họ vào nợ nần chồng chất.
Tục thách cưới hay dở ra sao chỉ có người trong cuộc là rõ nhất. Thách cưới và tục trao của hồi môn bắt nguồn từ phong tục hôn nhân của người Trung Quốc từ lâu đời, đặc biệt là ở vùng nông thôn, như một dấu hiệu của thiện ý từ gia đình chú rể. Nhưng trước đây chỉ là một món quà tượng trưng như ga gối, phích nước, bình giữ nhiệt...
Sau này, vào những năm 80, các món quà này trở thành các thiết bị điện như TV, tủ lạnh, máy giặt. Thế nhưng ngày này, đó là những món đồ vô cùng xa xỉ. Đối với nhiều gia đình, một chiếc xe hơi và một căn hộ đã trở thành thứ phải có.
Giải pháp giúp hạ nhiệt thị trường mai mối
Chính quyền Trung Quốc đã có văn bản năm 2019, kêu gọi hạn chế các hủ tục hôn nhân không đúng đắn ở nông thôn và xóa bỏ tình trạng “thét giá cô dâu” cao ngất trời.
Vào tháng 4, chính quyền huyện Yujiang và liên đoàn phụ nữ địa phương và văn phòng tư pháp đã cùng nhau thành lập lớp đào tạo mai mối đầu tiên, nhằm hạn chế hủ tục ép giá cô dâu cao thông qua việc điều chỉnh giá trị của những người mai mối và đảm bảo những người mai mối có vai trò lành mạnh hơn trong quá trình kết hôn.
Với tư cách là diễn giả chính, bà Ma có bài phát biểu về lịch sử của những món quà hứa hôn, quá trình tiến hóa của chúng cũng như những tranh chấp và các vụ án hình sự mà chúng có thể dẫn đến
Bà Ma nhấn mạnh rằng nếu giá cô dâu tiếp tục tăng cao không thể kiểm soát, thì cuối cùng nó sẽ gây thiệt hại cho những người mai mối, vì ngày càng ít người có thể mua được vợ và lòng tin của dân làng đối với người mai mối cũng có thể sụp đổ.
Một thị trường mai mối lành mạnh là rất quan trọng đối với một cộng đồng nông thôn.
Chính quyền địa phương cũng có kế hoạch để các bà mối đăng ký và thành lập các hiệp hội để họ điều chỉnh hành động của các bà mối.
“Các đảng viên và quan chức sẽ là nhóm đầu tiên ký cam kết quà tặng hứa hôn không vượt quá 100.000 NDT”, Yi Changqing, phó trưởng phòng tổ chức của thành ủy Yujiang, nói với Global Times.
Quy ước của người mai mối ở làng Dukou, Yujiang quy định rằng người mai mối không được nhận tiền hoa hồng trên 2.000 NDT. Bàn tiệc giới hạn 20 bàn, mỗi bàn tối đa 12 người. Ngân sách cho mỗi bàn phải trong vòng 400 NDT.
Mục đích chính của khóa đào tạo là giúp các bà mối hiểu đúng về thực chất của tiền thách cưới, hiểu được tác hại của việc đòi giá cô dâu cao ngất ngưởng gây ra, đồng thời hình thành đạo đức nghề nghiệp tốt và đúng đắn.