Hiện tượng da ở tay bỗng nhiên nổi những chấm đen li ti không phải là vấn đề hiếm gặp. Nhiều người thường chủ quan với tình trạng này vì nghĩ đó chỉ là nốt ruồi, tuy nhiên, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, đây có thể là tín hiệu cầu cứu của cơ thể đang cảnh báo rằng sức khỏe bạn đã gặp phải vấn đề nghiêm trọng, thậm chí là ung thư da.
Bản chất của nốt ruồi là tổn thương tế bào sắc tố da, những tế bào này có nguy cơ nhất định về ung thư hóa nhưng mức độ không quá cao. Trong đó, nốt ruồi bẩm sinh khổng lồ có nguy cơ tiến triển ung thư cao nhất, tỷ lệ 13%. Bên cạnh đó, ở một số vị trí như lòng bàn tay, bàn chân, vùng bán niêm mạc, trên đầu… nốt ruồi cũng được xem là nguy hiểm vì có thể tiến triển thành ung thư.
Theo một nghiên cứu bệnh về da của chuyên gia da liễu người Mỹ, Stephanie S. Gardner, nốt ruồi thường có màu nâu hoặc đen, chúng xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên da theo nhóm hoặc đơn lẻ. Đa số nốt ruồi hình thành cố định trên da vào lúc nhỏ, trong khoảng 25 năm đầu đời. Một người thường có khoảng từ 10-40 nốt ruồi trên cơ thể trước khi trưởng thành.
Nốt ruồi thay đổi dần theo thời gian, có thể ngày càng to ra hoặc thay đổi về màu sắc và đôi khi là mọc lông. Một số nốt ruồi có thể không thay đổi, trong khi một số khác lại dần dần biến mất.
Theo tiến sĩ Tang Haoyue đến từ bệnh viện Xinguang Wuhuoshi Memorial, ung thư da chủ yếu bao gồm ung thư biểu mô tế bào vảy, ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào hắc tố. Ung thư biểu mô tế bào đáy thường xảy ra ở người cao tuổi và không dễ di căn đến những cơ quan xung quanh, nhưng có thể di căn vào xương, tuy nhiên mức độ ác tính và khả năng di căn không cao, diễn tiến chậm, nếu được điều trị sớm có thể nhanh khỏi bệnh. Ung thư biểu mô tế bào vảy ác tính hơn và tương đối dễ di căn nhưng tỷ lệ tái phát không cao, nếu phát hiện và điều trị sớm thì bệnh cũng có cơ hội chữa khỏi. Đáng lo nhất trong 3 loại ung thư da là ung thư biểu mô tế bào hắc tố, bệnh nhân mắc loại này thường có tiên lượng xấu và tỷ lệ tử vong cao.
U hắc tố ác tính nếu phát hiện sớm và điều trị ở giai đoạn khu trú (giai đoạn I và II) có tiên lượng sống tương đối tốt. Ngược lại, các giai đoạn sau, đặc biệt khi đã di căn hạch và di căn xa, tiên lượng sống của bệnh nhân rất xấu, khó điều trị và hiệu quả kém.
Nốt ruồi biểu hiện ung thư có đặc điểm như thế nào?
Tiến sĩ Tang Haoyue chỉ ra rằng nốt ruồi bình thường có hình tròn đều đặn và đối xứng, chúng phát triển ở những vị trí hiện có và không có những đặc điểm kỳ lạ. Nếu gặp phải tình trạng như nốt ruồi bị vỡ liên tục, thậm chí chảy máu, ngứa hoặc tăng kích thước nhanh chóng thì nên đi kiểm tra càng sớm càng tốt, vì đây có thể là dấu hiệu của ung thư biểu mô tế bào hắc tố. Những biểu hiện khác có thể kể đến là hình dạng của nốt ruồi không đối xứng, các cạnh có răng cưa không đều, thiếu góc, nhô lên, không có đường viền, màu sắc không đồng đều, đường kính vượt quá 5mm…Những triệu chứng này được tóm tắt lại bằng quy luật ABCDE như sau:
A (Asymmetric): Có tính bất đối xứng.
B (Border irregularity): Đường viền không đều.
C (Color variegation): Màu sắc không đồng nhất.
D (Diameter): Đường kính lớn hơn 5mm.
E (Enlargement hoặc Evolution): Lan rộng hay phát triển nhanh.
Ngoài ra, nhiều người cho rằng "nốt ruồi có lông" là nốt ruồi bình thường, về vấn đề này, Tiến sĩ Tang Haoyue khẳng định, đây không phải là căn cứ để chẩn đoán lâm sàng, nốt ruồi có lông cũng có thể là dấu hiệu ung thư da nếu chúng bỗng nhiên chuyển sang màu bạc trắng và dễ bị rụng.
Phòng ngừa ung thư da
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, đặc biệt vào giữa trưa. Bạn hãy mặc các loại quần áo dài để che chắn tay và chân.
- Đội mũ rộng vành để bảo vệ mặt, đầu, cổ và tai.
- Sử dụng kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF trên 15.
- Tránh tắm nắng nhân tạo
- Nếu tiền sử gia đình có người mắc ung thư hắc tố hoặc hội chứng nốt ruồi không điển hình thì nên được theo dõi sát sao để phát hiện các nốt ruồi cảnh báo ung thư trên cơ thể.
