Bàn chân bẹt có phải là bàn chân 'sướng'?

1. Bàn chân bẹt thực chất là như thế nào? Nguyên nhân là do đâu?

Trong những năm tháng đầu đời, bàn chân của trẻ thường phẳng lì do các mô, gân cũng như dây chằng lúc này còn mềm yếu. Khi trưởng thành theo thời gian, khoảng thời điểm từ 3 tuổi trở đi, bàn chân cứng cáp hơn và bắt đầu hình thành vòm cong tự nhiên. Tuy nhiên, một số ít người có thể không phát triển được vòm bàn chân hoặc độ lõm bàn chân quá nông, đây được gọi là tình trạng bàn chân bẹt.

Bàn chân bẹt là tình trạng không hình thành hõm bàn chân

Nguyên nhân của bàn chân bẹt ở trẻ có thể là do di truyền hoặc dị tật bẩm sinh của các xương, mô và dây chằng ở bàn chân. Ngoài ra do chế độ dinh dưỡng thiếu vitamin D và canxi cũng gián tiếp ảnh hưởng đến tình trạng bàn chân của trẻ bị bẹt. Bên cạnh đó, béo phì cũng là nguyên nhân phổ biến, do áp lực cân nặng của cơ thể đè lên hai chân và đầu gối.

2. Bàn chân bẹt và những biến chứng nguy hiểm

Bác sĩ Luke Hamman, chuyên gia Trị liệu Thần kinh Cột sống, hiện đang công tác tại Phòng khám ACC cho biết, trẻ em bị bàn chân bẹt có khả năng cao mắc các bệnh xương khớp như: vẹo cột sống, viêm khớp mắt cá chân, thoái hóa khớp gối, ngón chân hình búa, viêm cân gan chân, viêm bao hoạt dịch ngón cái,... do cấu trúc bàn chân không cân bằng, gây áp lực lớn lên đầu gối và cột sống.

Ngoài ra, do vòm bàn chân không hình thành nên lòng bàn chân của trẻ tiếp xúc hoàn toàn với mặt đất, gây áp lực lớn lên đầu gối, khiến đầu gối có xu hướng xoay đổ, chụm lại hình chữ X, gây nên tình trạng đi loạng choạng, dễ té ngã. Hệ quả có thể gây ra những cơn đau đầu gối mạn tính, thậm chí trẻ có nguy cơ thoái hoá đầu gối cao hơn bình thường.

Bàn chân bẹt và cong vẹo cột sống có liên quan mật thiết đến nhau

Đáng lo ngại hơn, cột sống và bàn chân có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Cấu trúc xương biến dạng do chứng bàn chân bẹt còn có nguy cơ tác động đến cột sống. Sự thay đổi này khiến cột sống phát triển bất bình thường, lâu ngày trở nên cong vẹo. Tình trạng trên kéo dài gây cản trở đến sự phát triển thể chất bình thường của trẻ.

3. Cách thức kiểm tra và tầm soát bàn chân có bẹt cho trẻ

3.1 Quan sát tại nhà:

Cha mẹ có thể phát hiện các dấu hiệu trẻ có bàn chân bẹt dựa trên đặc điểm thấy vòm bàn chân (lòng bàn chân) trẻ bằng phẳng, không có hõm cong tự nhiên, đặc biệt có thể nhìn thấy khi trẻ đứng, toàn bộ hoặc hầu hết diện tích lòng bàn chân đều áp sát xuống mặt sàn.

Ngoài các biểu hiện ở lòng bàn chân, trẻ dị tật bàn chân bẹt cũng có thể kèm theo lệch trục chân với biểu hiện khớp gối hai bên có xu hướng chụm vào nhau.

Cha mẹ có thể cho trẻ in hình bàn chân lên cát hoặc trên giấy, nếu dấu in hiện rõ toàn bộ bàn chân, không để lại hõm cong thì có thể trẻ đã mắc chứng bàn chân bẹt.

3.2 Tầm soát bàn chân bẹt tại các trung tâm Y tế

Bàn chân bẹt không quá khó để phát hiện, tuy nhiên các bậc Phụ huynh cần đưa trẻ đến các trung tâm Y tế uy tín khám, tầm soát bàn chân để được bác sĩ và các chuyên viên đánh giá được mức độ bẹt của bàn chân, từ đó điều trị kịp thời.

4. Giải pháp điều trị bàn chân bẹt cho trẻ ở “Giai đoạn vàng”

Theo các chuyên gia, độ tuổi “vàng” để điều trị bàn chân bẹt là từ 3-7 tuổi, lúc này mô và cơ của trẻ vẫn đang phát triển và có cải thiện được vòm bàn chân bằng phương pháp điều trị bảo tồn, trong đó, phương pháp an toàn và hiệu quả được nhiều phụ huynh quan tâm đó là mang đế chỉnh hình bàn chân cho trẻ.

Đế chỉnh hình bàn chân dựa trên nguyên lý tạo vòm bàn chân, tại Phòng khám ACC, sau khi được đánh giá mức độ bẹt của chân, các bác sĩ sẽ tiến hành chỉ định mang đế chỉnh hình được thiết kế riêng theo thông số lòng bàn chân của mỗi bé. Đế được lót sẵn trong giày thể thao, giúp trẻ giữ được dáng đi và cải thiện đáng kể vòm bàn chân.

Đế chỉnh hình bàn chân bẹt được “đo ni đóng giày” cho từng trường hợp và mức độ bẹt

Tại Hệ thống phòng khám ACC, quy trình thăm khám và điều trị bàn chân bẹt cho trẻ bao gồm: chụp bóng lòng bàn chân trên thiết bị chuyên dụng, phân tích dáng đi trên máy đi bộ, đo thông số lòng bàn chân chính xác trên máy Cad-cam công nghệ Thuỵ Sỹ để làm ra những đôi đế chất lượng và phù hợp với từng bé, giúp đẩy nhanh quá trình điều trị bàn chân bẹt.

Ngoài ra, quá trình điều trị bàn chân bẹt của trẻ còn phụ thuộc vào mức độ hợp tác mang đế, cần 6-8 tiếng để trẻ mang và hoạt động mỗi ngày cũng như phối hợp các bài tập chuyên dụng cho bàn chân bẹt. Quá trình điều trị bàn chân bẹt cho trẻ cần sự kiên nhẫn và hợp tác của cả bé và phụ huynh, để đánh giá được kết quả tốt nhất, phụ huynh cần đưa bé đến tái khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ.